Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów wymierzany jest w stosunku do sprawców najpoważniejszych przestępstw związanych z ruchem drogowym, w tym wobec niepokornych kierowców, którzy po raz kolejny zostali przyłapani na jeździe pod wpływem alkoholu. Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów może zostać jednak skrócony bądź zmieniony na tzw. ,,blokadę alkoholową’’. Konieczne jest jednak spełnienie kilku kryteriów.

Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości w obecnie obowiązującym stanie prawnym, to przestępstwo wyjątkowo napiętnowane przez ustawodawcę. Stwierdzenie, że ktoś poruszał się pojazdem w stanie nietrzeźwości powoduje nie tylko konieczność wymierzenia mu kary w postaci grzywny, ograniczenia wolności czy nawet pozbawienia wolności, ale także wiąże się z obowiązkowym zakazem prowadzenia pojazdów i zapłatą wysokiego świadczenia pieniężnego na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Szczególnie problematyczny z punktu widzenia kierowcy wydaje się być orzekany przez Sądy zakaz prowadzenia pojazdów, który orzekany jest w granicach od 1 roku do 15 lat (wobec kierowcy skazanego za jazdę w stanie nietrzeźwości od 3 lat do 15), a w wyjątkowych przypadkach, nawet dożywotnio. Przepisy przewidują jednak możliwość skrócenia czasu wykonywania tego środka karnego.

Kiedy wymierza się dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów?

Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów wymierzany jest w ściśle określonych sytuacjach. Zgodnie z przepisami, Sąd orzeka (obowiązkowo) zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio:

1. w razie popełnienia przez kierowcę przestępstwa określonego w art. 178a § 4 k.k.
2. wobec znajdującego się w stanie nietrzeźwości bądź pod wpływem środka odurzającego kierowcy, który sprowadził swoim zachowaniem katastrofę w komunikacji, której następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu lub który zbiegł z miejsca przestępstwa;
3. wobec znajdującego się w stanie nietrzeźwości bądź pod wpływem środka odurzającego kierowcy, który spowodował wypadek, którego skutkiem jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, lub który zbiegł z miejsca przestępstwa;
4. w razie ponownego skazania za popełnienie czynów wskazanych w pkt 1-3.

W sytuacjach opisanych w pkt 1-3, Sąd wyjątkowo może odstąpić od wymierzenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów pod warunkiem, że stwierdzi, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę okoliczności związane nie tylko z przebiegiem samego zdarzenia, ale także te związane z osobą sprawcy. Takich przypadków jest jednak bardzo mało, a pojęcie ,,wyjątkowego wypadku’’ jest bardzo względne.

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Przepisy przewidują możliwość skrócenia zakazu prowadzenia pojazdów, w tym i tego orzeczonego dożywotnio. Przez skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów należy rozumieć uznanie go za wykonany. Zgodnie z przepisami, jeżeli środek karny orzeczony został dożywotnio, sąd może uznać go za wykonany, jeżeli:

• skazany przestrzegał porządku prawnego;
• nie zachodzi obawa ponownego popełnienia przestępstwa podobnego do tego, za które orzeczono środek karny;
• środek karny był w stosunku do skazanego wykonywany przynajmniej przez 15 lat.

Jak wynika z powyższego, chodzi nie tylko o to, by upłynęło co najmniej 15 lat stosowania zakazu prowadzenia pojazdów wobec skazanego – sąd rozpatrujący wniosek o uznanie środka karnego za wykonany musi również dojść do przekonania, że skazany przez czas trwania zakazu przestrzegał prawa i że nie zachodzi obawa ponownego popełnienia przestępstwa podobnego do tego, za które orzeczono środek karny. Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego wykonawczego, wniosek o skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów składa się do sądu, który wydał orzeczenie w I instancji.

Blokada alkoholowa

Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów można też ,,skrócić’’ poprzez wniosek o dalsze wykonywanie tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową. Innymi słowy, kierowca będzie mógł prowadzić pojazdy, ale tylko takie, które wyposażone są w blokadę alkoholową. Blokada alkoholowa to urządzenie techniczne uniemożliwiające uruchomienie silnika w przypadku gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez kierującego powietrzu wynosi co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm3.

Sąd może zezwolić kierowcy na prowadzenie pojazdów wyposażonych w blokadę alkoholową, jeżeli stwierdzi, że postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Podobnie jak w przypadku uznania środka karnego za wykonany, wniosek rozpoznaje Sąd który wydał orzeczenie w I instancji. Na niezadowalające nas orzeczenie Sądu przysługuje zażalenie.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2345 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 53 z późn. zm.).

Adw. Marcel Marszałek

+48 518 645 016

pomoc@jazda-po-alkoholu.pl